Black-eyed Susan

Ik hoor je denken: Black-eyed Susan? We zijn hier in Nederland en ik verwacht toch zeker een Nederlandse naam voor een plant. Mocht je de Nederlandse taal (en flora) liefhebben dan moet ik je teleurstellen, want Black-eyed Susan (Rudbeckia hirta) is wel degelijk de geaccepteerde naam voor een inburgerende exotische soort. Of liever: soorten, want diezelfde naam wordt gebruikt voor een aantal sterk op elkaar lijkende familieleden. Het is een broertje van de Rode zonnehoed (Echinacea purpurea) en dus zou een naam als gele zonnehoed een aanvaardbaar alternatief kunnen zijn voor de black-eyed Susan, ware het niet dat er al zo'n soort met die naam bestaat: de yellow coneflower (Echinacea paradoxa).

Black-eyed Susan is een kruidachtig plantje dat inheems is in grote delen van Noord-Amerika. Deze soort is gerelateerd aan de zonnebloem en de familiegelijkenissen zijn natuurlijk duidelijk. Anders dan de zonnebloem is hij bescheiden van formaat en zal hij maximaal 90 centimeter hoog worden. Hij bloeit met prachtige gele bloemen met een zwarte harige kegel in het midden.

Het eerste deel van de wetenschappelijke naam, Rudbeckia, vernoemt de Zweedse onderzoeker en plant- en vogelkundige Olof Rudbeck de Jongere (die zich in de geest van de tijd Olaus Rudbeckius d.y. noemde (1660-1740). Het tweede deel, hirta, is afgeleid van het oud-Ierse Ier en daar betekent het 'west', wat enige logica in zich bergt omdat Noord-Amerika ten westen van Europa ligt.

In ons land wordt de black-eyed Susan graag aangeplant omdat ze zo goed bijen en vlinders aantrekken. Maar ook deze Susan houdt er niet van om gevangen te zitten en ontsnapt regelmatig uit tuintjes.

In diens thuislanden worden de wortels en de bloemen van de black-eyed Susan door een aantal indianenstammen ingezet als medicinaal kruid. Het zou, volgens hen, werkzaam zijn tegen verkoudheid, griep, infecties, zwellingen en (als papje aangebracht) slangenbeten.

Op diverse websites wordt gemeld dat uit wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat black-eyed Susan positieve effecten op de gezondheid kan hebben, maar de resultaten van die onderzoeken moeten wel met een hele roze bril gelezen worden. Jawel, er zitten antioxidanten en daarvan wordt inderdaad alom gemeld dat die gezond zijn. Maar iedereen vergeet altijd te vermelden dat er véél meer antioxidanten in groente en fruit zit dan in een wortel of blad van een exotisch plantje.

Hetzelfde probleem heeft de rode zonnehoed en daarom stopt (ex-Dr) Vogel tegenwoordig ook vitamine C in hun tabletjes Echinacea forte. Want van vitamine C is wél bewezen dat het gezond is en dus kunnen ze claimen dat Echinacea met vitamine C de weerstand verhoogt.