Damiaankruid

Damiaankruid (Turnera diffusa) wordt ook wel pastoorskruidblad genoemd en is een relatief kleine struikachtige plant die met veel plezier groeit in zuidwestelijk Texas (USA), Mexico en grote delen van Zuid-Amerika, inclusief het Caraïbisch gebied. Het kruid behoort tot de grotere familie van de passiflora (Passifloraceae). Damiaankruid produceert kleine, aromatische gele bloemen die in de nazomer bloeien. Daarna volgt het fruit dat eetbaar is en naar vijgen smaakt.

Aan damiaankruid zijn nogal wat positieve effecten toegeschreven en de regering van Mexico is zo overtuigd van de medicinale werking van het bittere kruid dat men hem de titel van tesoro Nacional ('nationale schat') hebben gegeven en de uitvoer van planten hebben verboden.

Het eerste deel van de wetenschappelijke naam, Turnera, eert de beroemde Britse botanicus William Turner (1508-1568), een in zijn tijd zeer bekende naturalist, die zijn aandacht voornamelijk richtte op kruiden en vogels. Het tweede deel, diffusa, is uiteindelijk een combinatiewoord uit het Latijn, waar dis 'in iedere richting' kan betekenen en fundere 'schenken'. Samen is dat dus zoiets als 'verspreiden' en dat duidt op de sterk vertakte groeiwijze.

Van damiaankruid werd al zeker vanaf de tijd van de Maya's geclaimd dat de blaadjes een stimulerend effect op het menselijk libido hebben en diens gebruik als afrodisiacum is tot op de dag van vandaag in stand gebleven. De moderne wetenschap heeft uiteraard met een sceptische blik het kruid maar eens onder de loep genomen en wat bleek? Damiaankruid bleek een uitzonderlijk stimulerend effect te hebben bij 'seksueel uitgeputte' ratten en dat deed de wetenschappers hopen dat het kruid ooit gebruikt zou kunnen worden als middel tegen seksuele problemen bij de mens[1]. Ook lijkt een thee van damiaankruid enig effect te hebben als natuurlijke angstremmer[2]. Dat alles was uiteraard allang bekend bij de moderne Mexicaanse man en vrouw. Men heeft nog geen idee welke werkzame stofjes de positieve effecten veroorzaken en dus gooit men het maar gemakzuchtig op de flavonoïden.

Damiaankruid is een ingrediënt in een traditionele Mexicaanse likeur, Damiana Liqueur, die soms als vervanging wordt gebruikt van de triple sec in de beroemde margarita. Natuurlijk vertelt de Mexicaanse folklore dat juist de Damiana Liqueur gebruikt werd in de originele margarita. Het kruid verscheen zelfs in een nu volstrekt vergeten broertje van Coca Cola, Pemberton's French Wine Coca. Dat was een mix van Coca Cola, een Franse wijn, cocablad, de colanoot en damiaankruid.

[1] Estrada-Reyes et al: Turnera diffusa Wild (Turneraceae) recovers sexual behavior in sexually exhausted males in Journal of Ethnopharmacology – 2009
[2] Kumar et al: Anti-anxiety activity studies of various extracts of Turnera aphrodisiaca Ward in Journal of Herbal Pharmacotherapy – 2005