Anijsblad

Het is misschien een bekend verhaal: In 1453 viel Constantinopel (het tegenwoordige Istanboel) in handen van de Ottomanen (Turken), waardoor geen specerijen meer naar Europa werden geëxporteerd. Christopher Columbus (1451-1506) werd in 1492 door het koninklijke echtpaar Isabella I en Ferdinand II verzocht om een alternatieve route naar Azië te vinden om zo toch specerijen als zwarte peper (Piper nigrum) te bemachtigen. Onderweg kwam hij het Amerikaanse continent tegen, waar hij geen peper aantrof.

Columbus heeft niet goed gezocht (of niet de goede vragen gesteld), want er groeien wel degelijk familieleden van de peper op het nieuw ontdekte continent. Al eerder heb ik de wilde peper of heilige peper (Piper amalago) beschreven. Ook de puntige peper (Piper aduncum) groeit in het wild in Midden- en Zuid-Amerika. Ook anijsblad (Piper marginatum) is een Amerikaanse peper.

Anijsblad groeit op vochtige, schaduwrijke plekken in de tropische regenwouden van Mexico tot Ecuador, Brazilië en de Caribische eilanden. Deze soort is een tot drie meter hoge struik. De bladeren zijn tot vier centimeter lang en hartvormig. Anijsblad bloeit met witte, rechtopstaande bloemen. De vruchten zijn groen.

Het eerste deel van de wetenschappelijke naam, Piper, is via het Grieks en het Persisch terug te voeren op een oeroud woord uit het Sanskriet, waar pippali ‘lange peper’ betekende. Het tweede deel, marginatum, is afkomstig uit het Latijn waar margō 'grens' of 'rand' betekende. Het is verwant aan ons moderne woord 'marge'. Het verklaart de vindplaats van deze soort.

De kleine besjes doen dienst als een vervanger van zwarte peper.

Deze sterk naar anijs geurende plant is een van de meest geliefde medicinale planten van Suriname. Een heet afkooksel van de bladeren dient als stoombad bij griep, verkoudheid, hoest, koorts en bijholteontsteking. Een kruidendrank van het blad drinkt men bij verkoudheid, bronchitis, buikkrampen, diarree, koorts, hoge bloeddruk, geelzucht en urinewegontstekingen. Het jonge blad wordt fijngewreven, met water vermengd en opgedronken als middel tegen heftig braken. Bij hoofdpijn zou het helpen om een grote bos anijsblad ’s nachts onder je kussen te leggen. Een kruidenbad met anijsblad neemt men bij verkoudheid, jeuk, koorts, huidirritatie, overgeven en baarmoederproblemen.

De bladeren bevatten flavonoïden als vitexine en marginatoside. Anijsblad bevat kennelijk ook insectenwerende eigenschappen: het weert luizen, want in Suriname gooien ze anijsbladeren in de kippenren als de arme dieren last hebben van luizen. Misschien bijgeloof, zo zal een kritische lezer opmerken, maar onderschat de Surinamers niet. De wetenschap heeft namelijk ontdekt dat een essentiële olie uit anijsblad effectief de larven van muskieten kan doden[1].

[1] Autran et al: Chemical composition, oviposition deterrent and larvicidal activities against Aedes aegypti of essential oils from Piper marginatum Jacq. (Piperaceae) in Bioresource Technology – 2009. Zie hier.