Aziatische waternavel (of Gotu Kola)

De Aziatische waternavel (Centella asiatica) is hier voornamelijk bekend als aquariumplant, maar sommige mensen, die in de (onbewezen) werking van Ayurveda geloven, menen dat het een helende plant is. Om het alvast ingewikkeld te maken is deze waternavel geen familie van onze inheemse waternavels (Hydrocotyle spp.). Het is een vast, winterhard, kruidachtig plantje dat in moerassige delen van zuidelijk Azië zijn plekje heeft verworven. In de USA wordt hij gezien als een ongewenste vreemdeling. De slanke stelen zijn laveren qua kleur tussen rossig en groen in. De bladeren hebben een doorsnede van maximaal twee centimeter. Hij bloeit met tere witte of paarse bloemen in trosvorm.
Het eerste deel van de wetenschappelijke naam, Centella, is voor velen een raadsel, maar is toch echt afkomstig uit het Latijn, waar scintilla 'sprankel' of 'glans' betekent. De kleine bloemetjes lijken inderdaad wat op sterren tegen een donkere hemel. Het tweede deel, asiatica, betekent '(uit) Azië' in het Latijn.

In de nationale keuken van Birma, dat zichzelf tegenwoordig Myanmar noemt, is het blad van de Aziatische waternavel onderdeel van een salade met uien, verkruimelde pinda's en bonenpoeder. Het wordt verder op smaak gebracht met citroensap en vissaus. Op Ceylon, dat zichzelf tegenwoordig Sri Lanka noemt, is het lokaal zelfs de meest gegeten groente. Het past daar heel goed bij vegetarische schotels als dahl of pompoencurry.

In Indonesië worden de bladeren ingezet voor sambai oi peuga-ga, een type salade op Atjeh. Verderop in Vietnam en Thailand wordt het blad tot een drankje verwerkt of wordt rauw gegeten in de form van salades of om koude rijst mee te omwikkelen. In Maleisië staat het bekend als pegaga en de bladeren van de Aziatische waternavel worden gebruikt voor ulam, een vegetarische salade. In Noordoost-Indië wordt het weer verwerkt tot een chutney, samen met gedroogde chilipepers en gefermenteerde vis.
[Sambai oi peuga-ga]
Met andere woorden: het is op zich een gezonde plant die in menige keuken zijn vaste plek heeft verworven. Maar de mens is nooit tevreden en dus hebben ze verzonnen dat de Aziatische waternavel ook vele kwalen kan verhelpen. In de Ayurvedische dwaalwereld staat de plant bekend als gotu kola. De meeste bronnen vertellen je dat het de unieke eigenschap heeft om de hersenfunctie te revitaliseren en zo het geheugen en het concentratievermogen te verbeteren. Wat meer overmoedige sites melden dat het binnen 60 dagen stress en depressie kan verminderen. Dat laatste lijkt beslist geen goed idee, want langdurig en overdadig gebruik kan problemen opleveren voor je lever, zo blijkt uit écht wetenschappelijk onderzoek[1]. Vermoedelijk is dat omdat het plantje heel goed zware metalen uit vervuilde grond op kan nemen.

[1] Jorge, Jorge: Hepatotoxicity associated with the ingestion of Centella asiatica in Revista española de enfermedades digestivas – 2005

Geen opmerkingen:

Een reactie posten