Rozenwater

Rozenwater is het water dat overblijft bij het destilleren van rozenblaadjes. Je kunt natuurlijk een berg rozenblaadjes een hele tijd in een teil water laten staan om op die manier rozenwater te verkrijgen. Dát is precies de manier waarop de productie van rozenwater ooit is begonnen. Rozenwater is waarschijnlijk ontstaan in Perzië, waar het bekend stond als gulāb (گلاب), een combinatiewoord van gul (گل0) 'roos' en ab (آب) 'water'. De term werd uiteindelijk in de achtste eeuw in het Middeleeuwse Grieks opgenomen als zoulápin (ζουλάπιν), waarmee het een direct leenwoord uit het Arabisch blijkt te zijn.

Pas toen men het distillatieproces onder de knie kreeg ontstond veel potenter rozenwater. Vroeg bewijs van distillatie werd gevonden op tabletten die dateren van ongeveer 1,200 vChr en die het productieproces van parfums beschrijven. Die tabletten leverden tekstueel bewijs dat een vroege, primitieve vorm van distillatie bekend was bij de Babyloniërs van het oude Mesopotamië.

Na het destilleren heb je rozenolie en rozenwater op dezelfde manier waarop je tijdens het destillatieproces ruwe whisky (spirit) en water zal krijgen. Rozenolie is geschikt voor (zelfs hedendaagse) parfums, terwijl het rozenwater een heel stuk sterker ruikt en smaakt dan rozenwater van geweekte rozenblaadjes. In gerechten heb je maar een paar druppels rozenwater nodig om het gewenste effect te krijgen.

Maar pas op: Het meeste rozenwater dat tegenwoordig te koop is, is simpelweg water met een synthetisch roosaroma ofwel rozenessence. Daarvan gebruik je eerder een paar theelepels dan een paar druppels van om de smaak van roos in je gerecht te krijgen.

Rozenwater is vermoedelijk ooit in het Midden-Oosten ontstaan om vieze geurtjes en smaakjes van onzuiver water te maskeren. Het eerst bekende gebruik is dan ook om het aan limonades toe te voegen. Rozenwater wordt al eeuwenlang gebruikt als smaakmaker in de Midden-Oosterse, Indiase en Chinese keukens. Het kan bijvoorbeeld worden toegevoegd aan geleien en siropen. Het wordt bovendien vaak over cakes en puddingen op basis van melk gedruppeld, zoals kheer (een Indiase rijstpudding). Dat betekent direct ook dat je ook je vaderlandse rijstepap een heerlijke exotische twist kunt geven door er een paar druppels rozenwater over heen te sprenkelen.

Een andere bekende toepassing van rozenwater is die van het bekende Turks fruit (Nee, niet de film). Een redelijk eenvoudig recept is hier te vinden. Mocht je je afvragen hoe Turks fruit in Turkije zelf genoemd wordt, dan is het antwoord lokum, een woord dat stamt uit de Ottomaanse tijd. In Griekenland heet dezelfde product loukoumia (λουκούμι). Overigens zijn de Turken en Grieken er allebei van overtuigd dat het juist in hún land is ontstaan.