Klimmende winde

De klimmende winde (Ipomoea tricolor) heeft wereldwijd ongeveer zestienhonderd familieleden. In Nederland treffen we in het wild als verwanten de haagwinde (Calystegia sepium), de zeewinde (Calystegia soldanella) en de akkerwinde (Convolvulus arvensis) aan. Allemaal zijn ze vaak tot enige meters hoog klimmende planten. Naast windende (vandaar de naam), niet of weinig vertakte stengels, vormen ze uitlopers, die zich sterk vertakken en over de grond kruipen tot ze een stevig genoeg voorwerp tegenkomen. Dan duiken ze de grond in, verdikken, vormen wortels die de scheut de grond intrekken, en zenden weer windende stengels omhoog. Dat kan dus niet anders dan een vervelend onkruid zijn, zo zult u opmerken.

Het eerste deel van de wetenschappelijke naam, Ipomoea, is een combinatiewoord uit het Grieks: ipos betekent ‘worm’ en homoios betekent ‘lijkend op’. Samen zegt het dus iets over de manier van groeien waar de kronkelende stengels, lijkend op wormen, over de bodem groeien. Het tweede deel, tricolor, betekent ‘driekleurig’ en verklaart de kleur van de bloemen.

De klimmende winde heeft in zijn thuisland Mexico een lange geschiedenis als hallucinogeen middel om in contact te treden met de goden. Het bevat ergine (ook bekend als d-lysergic acid amide ofwel LSA), een psychoactief broertje van lysergic acid diethylamide ofwel LSD. Het gebruik van planten(delen) met psychoactieve bestanddelen (zoals ergine) in gedistilleerde drank is niet geheel ongebruikelijk. Het bekendste voorbeeld daarvan is thujone uit alsem in Absinth.

Tijdens onze vakantie op het Griekse eiland Rhodos vertelde de gids ons dat de bloemen van de winde gebruikt werden om parfeit d'amour te kleuren. Op de niet altijd betrouwbare Wikipedia wordt gemeld dat deze likeur gekleurd wordt met viooltjes. Het kán natuurlijk dat beide bloemen gebruikt worden in diverse recepten omdat ze beide zo'n beetje dezelfde paarse kleur hebben.

Waar kun je deze vraag beter stellen dan aan de bron: De Kuyper Royal Distilleries, sinds 1695 een wereldwijd bekende destillateur. Al snel kreeg ik antwoord en de woordvoerder meldde dat De Kuyper Parfait Amour helaas NIET met violenblaadjes wordt gestookt. Wikipedia zit er dus naast. Men kon tot 1948 terugzoeken en het recept is al die tijd eigenlijk nauwelijks veranderd. Het product bevat twee distillaten, citroen en curacao, aangevuld met vanille-extract. Omdat eigenlijk alle likeuren van De Kuyper vooral in cocktails gebruikt worden en dat een stabiele kleur van de likeur daarvoor van belang kan zijn, is al zeker sinds 1948 de kleur afkomstig van een synthetische kleurstof.

Volgens wikipedia, bestaat de blauwe kleur van de winde uit anthocyanen. Dat is de zelfde kleurstof als in rood fruit, rode kool en rode biet. Die kleurstof is erg gevoelig voor schommelingen in pH.  Al met al kán het dus prima zo zijn dat er lokaal gebruik wordt gemaakt van deze winde om de likeur te kleuren.