Knoflook (Allium sativum) is een bolgewas en broertje van de ui, bieslook, sjalot en prei. Oorspronkelijk was knoflook inheems in Centraal Azië, maar zijn faam als voedingsmiddel en medicinaal kruid verspreidde zich snel over de toen bekende wereld. In het Middellandse Zeegebied arriveerde knoflook al zo'n 3500 jaar vChr en men zegt wel eens dat de piramides niet gebouwd zouden zijn zonder knoflook.
Het bleek echter lastig te zijn om een wilde voorouder te ontdekken, mede omdat de huidige knoflook vaak een steriele cultivar is. Men denkt dat hij afstamt van óf Allium longicuspis óf Allium tuncelianum óf misschien zelfs beide. Beide soorten groeien nog steeds in grote delen van Noord-Turkije en ruiken sterk naar knoflook wanneer ze gekneusd worden. Ze worden daar nog steeds ter vervanging van knoflook ingezet wanneer deze even niet beschikbaar is.
Het eerste deel van de wetenschappelijke naam, Allium, is het Latijnse woord voor knoflook en schijnt uiteindelijk geleend te zijn van gilgål of galgal uit enkele Semitische talen. Het tweede deel, sativum, is een stuk eenvoudiger te verklaren: sativus betekent in het Latijn 'gezaaid' of 'gecultiveerd'.
Knoflook is een gemakkelijk bolgewas om te verbouwen en dat lukt zelfs in je eigen tuin of zelfs vensterbank. Stop een teentje knoflook in april in een pot en dan zijn de bollen vaak in augustus al oogstbaar.
De actieve ingrediënten in verse knoflook zijn, onder meer, de zwavel bevattende alliïne, ajoene en een serie verwante stofjes. Nog niet zo lang geleden kreeg een liefhebber van knoflook de volgende dag vaak misprijzende blikken van collega's toegeworpen, maar de tijden zijn veranderd. Die zwavellucht in de adem na knoflookgebruik was het directe gevolg van chemische reactie die ontstaat wanneer knoflook (in)droogt en juist in de beginperiode waren er slechts potjes met gedroogd knoflookpoeder te verkrijgen. Nu is verse knoflook uiteraard in iedere supermarkt ruim verkrijgbaar.
Jawel, Nederlanders gaan gelukkig steeds meer knoflook als smaakmaker in gerechten toepassen en dat is een goede ontwikkeling omdat enkele bestanddelen van knoflook gezonde effecten hebben op het menselijk lichaam. Geregeld gebruik van knoflook werkt volgens de laatste inzichten cholesterolverlagend en enkele studies rapporteerden een verminderde kans op het ontstaan van diverse kankersoorten (carcinogenesis) bij voldoende knoflookinname.
Vroeger dacht men dat knoflook magische krachten bezat. Zowel de Egyptenaren als de Romeinen droegen daarom vaak een ketting om hun nek met daaraan een aantal teentjes knoflook. Een restant van dat bijgeloof overleefde nog tot in de vorige eeuw toen Bram Stoker (1847-1912) ons liet geloven dat knoflook Dracula en (andere) vampiers zou afschrikken.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten