Peterselie

Nee, de tuinpeterselie (Petroselinum crispum) groeit van nature niet in onze regionen. Dit kruid heeft met plezier zijn wortels staan in wat aangenamere klimaten, zoals die van de landen rondom de Middellandse Zee. Zijn broertje, de wilde peterselie (Petroselinum segetum) groeit en bloeit hier echter wel. Hij heeft ook dezelfde smaak en dus is het een raadsel waarom hij niet veel meer in Nederland wordt verbouwd. Zoals vrijwel alle planten, die in moestuintjes verbouwd worden wil de tuinpeterselie nog wel eens aan de aandacht ontsnappen en pogingen doen om te verwilderen en de inheemse flora te bedreigen. Dat probleem zou opgelost zijn als we een binnenlandse soort zouden gaan verbouwen.

De peterselie groeit als tweejarig kruid en in zijn tweede jaar zal hij een hoogte van zo’n 75 centimeter kunnen bereiken. De plant staat graag op een goed bemest plekje in de halfschaduw.

[Foto: Tharish]

Het eerste deel van zijn wetenschappelijke naam, Petroselinum, verraadt zijn Griekse herkomst want petra (πέτρα) is ‘rots’ of ‘steen’, terwijl selinon ‘peterselie’ of ‘selderij’ betekend heeft. Beide planten werden in vroeger tijden nogal eens met elkaar verward. Het tweede deel, crispum, is terug te voeren op het Latijn waar het woord crispus te vertalen is als ‘gekruld’. Het duidt op de neiging van de bladeren om zich te krullen en dus de ondersoort krulpeterselie zal vormen.

In vele culturen wordt peterselie vers toegepast. Het heeft een frisse smaak. Geknipte of gehakte peterselie wordt aan het eind van de bereiding toegevoegd (en dus niet meegekookt). Het is ook vaak een ingrediënt van sauzen en kruidenboters.

Zoals zoveel andere kruiden en specerijen bestaan er oude verhalen dat peterselie zo gezond zou zijn en de moderne wetenschap doet er alles aan om aan te tonen of die claims mogelijk op waarheid berusten. De eerste claim is dat peterselie boordevol vitamine A en C zit. Dat is waar, maar je eet maar zo’n kleine hoeveelheid van dit kruid dat het effect verwaarloosbaar zal zijn. Een thee van peterselie zou een goed middel zijn om je nieren beter te laten functioneren, zodat je meer urine produceert. Allerhande onderzoeken[1] lijken voorlopig voor peterselie het predicaat ‘bemoedigend’ (promising) op te leveren, maar écht bewezen is het nog niet.

Wel lijkt het er op dat een peterselie-extract bij stress een beschermend effect in de hersenen kan opleveren. Maar da’s alleen nog maar onderzoek[2] geweest in een muizenbrein.

Tot slot: mocht u zich ooit hebben afgevraagd wat die vreemde Friezen bedoelen met ‘groene kaas’ in hun beroemde lijfspreuk Bûter, brea en griene tsiis; wa't dat net sizze kin is gjin oprjochte Fries (‘Boter, roggenbrood en groene kaas; wie dat niet zeggen kan is geen oprechte Fries’). Dat is een nog steeds geproduceerde heerlijke groenig gekleurde kaas met peterselie en wat andere kruiden.

[1] Wright et al: Herbal medicines as diuretics: a review of the scientific evidence in Journal of Ethnopharmacology - 2007
[2] Vora et al: Protective effects of Petroselinum crispum (Mill) Nyman ex A. W. Hill leaf extract on D-galactose-induced oxidative stress in mouse brain in Indian Journal of Experimaental Biology - 2009