Citroengras

Citroengras behoort tot een geslacht van grassige planten, waartoe ongeveer 55 soorten behoren. De meest daarvan zijn inheems in Zuidoost-Azië en Australië. Het zogenaamde Oost-Indiase citroengras (Cymbopogon flexuosus) is inheems in landen als India, Sri Lanka, Birma en Thailand, terwijl van het West-Indiase citroengras (Cymbopogon citratus) gedracht wordt dat het oorspronkelijk uit Maleisië afkomstig is.

Hoewel er dus ooit twee soorten citroengras zijn geweest die geografisch uit elkaar te houden waren, is dit tegenwoordig niet meer het geval: beide soorten worden in heel Zuidoost-Azië naast elkaar en door elkaar verbouwd. Het Oost-Indiase citroengras wordt in tropisch Azië veelal ingezet als keukenkruid, maar het wordt in India juist weer gebruikt als medicinaal kruid en voor de bereiding van parfums. Voor de rest van de wereld maakt het niet zoveel uit: beide soorten zijn heel geschikt voor smakelijke oosterse maaltijden.

Het eerste deel van de wetenschappelijke naam, Cymbopogon, is een combinatiewoord uit het Grieks: kymbe (κύμβη) is ‘boot’ en pogon (πώγων) is ‘baard’. De naam verklaart de bootvormige schutbladeren en de bloeiwijze met vele aren. In het tweede deel, flexuosus, herkennen we het woord ‘flexibel’ en is afkomstig van het Latijnse woord flectere (‘buigen’). Het andere tweede deel, citratus, is natuurlijk verwant aan ‘citrus’ vanwege de citroenachtige geur. Uit ons koloniale verleden stamt het woord sereh. Nederlandse taal is citroengras ingeburgerd, maar ooit werd het kamelenhooi genoemd en dat is het gevolg van de lange reis die het gedroogde citroengras moest maken via karavanen vanuit India naar het westen. Het Jiddisch noemt het nog steeds kemlhey.

De geur en smaak van citroengras kan beschreven worden als fris en citroenerig met zelfs een hint van gember. Dat is het gevolg van de essentiële olie citral, aangevuld met kleine hoeveelheden nerol, limoneen, linalool en β-caryophyllene.

Er bestaan verschillende manieren om citroengras in oosterse maaltijden toe te passen. In de Indische keuken wordt citroengras in zijn geheel in het gerecht verwerkt en voor het opdienen wordt het weer verwijderd. In andere keukens wordt het heel fijn gesneden en meegekookt.

In diverse landen wordt van citroengras gedacht dat het een therapeutische werking heeft. Het lijkt voornamelijk werkzaam te zijn om een maagzweer te bezweren. Wetenschappelijk onderzoek[1] lijkt deze werking inderdaad te bevestigen.

Tegenwoordig is citroengras vers in de meeste supermarkten te verkrijgen. In de koelkast is dit oosterse kruid ongeveer een week houdbaar. Wil je het langer bewaren dan is invriezen ook een mogelijkheid.

Wil je eens proberen om je eigen citroengras op te kweken dan kun je hier de zaadjes bestellen.

[1] Fernandez et al: Investigation of the mechanisms underlying the gastroprotective effect of cymbopogon citratus essential oil in Journal of Young Pharmacists - 2012