Diktamo

Wat is dat nu weer voor een keukenkruid, zo zullen de meesten van u vermoedelijk reageren bij het lezen van het onderwerp. Er zullen in ons land maar weinig mensen zijn die diktamo (Origanum dictamnus) in hun keukenkast hebben staan, maar op het Griekse eiland Kreta zal het daar nimmer ontbreken. Het is een direct familielid van de veel bekendere oregano (Origanum vulgare) en de echte majoraan (Origanum majorana).

Diktamo wordt in Griekenland zelf erontas (eros op z'n Kretenzisch) genoemd. In het Engels heet dit plantje ook wel hop majoram (ofwel 'hopmarjoraan'). Diktamo is een teer plantje dat tot maximaal 30 centimeter hoog kan opgroeien. Het kruid heeft vele takjes met bijna ovale grijsgroene blaadjes. Die blaadjes zijn bedekt met een witgrijzig zijdeachtig dons. In de zomer en herfst bloeit diktamo met piepkleine roze bloemetjes.

[Foto: www.davesgarden.com]

Dit plantje groeit alleen op het Griekse eiland Kreta in het wild en wordt daar in diverse gerechten gebruikt. Omdat diktamo, oregano en majoraan nauw aan elkaar verwant zijn, kan diktamo eigenlijk op dezelfde manier in de keuken gebruikt worden.

Het eerste deel van de wetenschappelijke naam, Origanum, is een combinatiewoord uit het Grieks: oros betekent 'berg' en ganos is 'schittering'. Samengevoegd beschrijft het woord de aanblik van een in bloei staande Griekse berghelling met de de roze of paarse bloemetjes van de soorten binnen dit geslacht. Het tweede deel, dictamnus, is afgeleid van het Griekse woord diktamnon, dat op zijn beurt weer afstamt van Diktē, de naam van een berg op Kreta. Deze verklaring van deze naam kan verder uitgediept worden door even naar het Semetisch te kijken: √dqt is 'riem'. Ook in het Arabisch betekenen dikka en tikka een 'ceintuur'. Dit alles kan de naam van de bergketen verklaren die Kreta van noord naar zuid doorsnijdt: het Dikti of Diktē gebergte.

In het oude Griekenland schreef de bekende arts Hippocrates diktamo voor bij allerhande kwalen en het zou moeten helpen bij buikpijn en spijsverteringsklachten. Ook zou het, volgens Hippocrates, helpen bij de wondgenezing en zou het ooit gebruikt zijn bij het opwekken van de menstruatie. De Griekse filosoof Aristoteles had ergens een sterk verhaal over de krachtige werking van diktamo gehoord: wanneer de bekende wilde geiten van Kreta gewond waren geraakt gingen ze instinctief op zoek naar diktamo. Een thee, getrokken van diktamo, is in staat om de zenuwen van opgewonden Kretenzers te kalmeren.

Ook in de boeken van J.K. Rowling over Harry Potter wordt diktamo veelvuldig genoemd. Het kruid is, volgens haar, in staat om onmiddellijk wonden te helen. Kun je toch zien dat Rowling zich toch goed verdiept heeft in de rijke wereld van de heilzame kruiden.