Peruviaanse peper (of Roze peper)

Met een naam als Peruviaanse peper (Schinus molle) lijkt het voor de hand te liggen dat deze plant familie is van de chilipepers (Capsicum spp) want Peru is immers onderdeel van het grote oorspronkelijke verspreidingsgebied van chilipepers. Toch is dat niet het geval. De Peruviaanse peper is een altijd groene boom, die tot een hoogte van 15 meter kan reiken. Hij voelt zich thuis in noordelijke streken van Zuid-Amerika en dan speciaal in de woestijnachtige hooggelegen delen van het Andesgebergte, de altiplano.

De helder rozerode bessen wordt op markten vaak aangeboden onder de naam roze peperkorrels, maar de Peruviaanse peper is ook al geen relatie van de zwarte peper (Piper nigrum). Wel is hij nauw verwant aan de Braziliaanse peper (Schinus terebinthifolius). De bessen van beide soorten worden gemakshalve roze peper genoemd.

Het eerste deel van de wetenschappelijke naam, Schinus, is afkomstig van het Griekse schinos (σχῖνος) en dat was het woord waarmee de Grieken de hars van de mastiekboom aanduidden. Vermoedelijk is dat woord weer afgeleid van schia (σχῖά) 'schaduw'. De roze peper behoort tot dezelfde familie. Van het tweede deel, molle, wordt gedacht dat het afgeleid is van het Azteekse woord molli, dat 'saus' of 'brouwsel' betekent. Zonder roze peper geen pittige saus, moeten de Azteken gedacht hebben.

Door diezelfde Azteken werd roze peper gebruikt voor de behandeling van ontstoken wonden. Het blijkt nog waar te zijn ook[1]. Bovendien lijkt roze peper een positief effect te hebben op depressieve gevoelens[2].

Deze plant heeft wel degelijk behoorlijk economisch nut en dat betekent natuurlijk dat hij wereldwijd is aangeplant als boom voor de sier of voor de productie van de roze pepers. De belangrijkste producten zijn tegenwoordig het tot Frankrijk behorende eiland Réunion (in de Indische Oceaan), Turkije en wat andere landen rondom de Middellandse Zee.

Het woeste klimaat op de altiplano zorgde er wel voor dat de Peruviaanse peper in toom werd gehouden, maar eenmaal losgelaten in de wijde wereld kon hij zich ongebreideld voortplanten. Ondertussen is hij al op veel plaatsen een lastpost geworden en wordt de boom actief bestreden.

In Nederland worden de gedroogde roze peperkorrels worden vaak gemixt met zwarte, witte en groene peperkorrels, en verkocht als vierseizoenenpeper.

[1] Martins et al: Antioxidant, antimicrobial and toxicological properties of Schinus molle L. essential oils in Journal of Ethnopharmacology – 2014
[2] Machado et al: Antidepressant-like effect of the extract from leaves of Schinus molle L. in mice: evidence for the involvement of the monoaminergic system in Progress in Neuro-psychopharmacology and Biological Psychiatry – 2007