Kappertjes

Kappertjes zijn de bloemknoppen van de kappertjesplant (Capparis spinosa). Deze bloemknoppen moeten voor zonsopgang geplukt worden omdat ze ongeopend worden gebruikt in diverse Mediterrane keukens. De kappertjes worden nimmer gedroogd, maar direct na het plukken ingelegd in olijfolie, pekel of azijn. In enkele gevallen worden ze ingelegd in zout. In het algemeen wordt vastgehouden aan het idee dat hoe kleiner de kappertjes zijn, hoe waardevoller en smaakvoller ze zijn.

Men denkt dat kappertjes ooit inheems zijn geweest in droge delen van Centraal Azië, maar doordat ze zo hoog gewaardeerd werden in de klassieke oudheid, werden ze al snel op Griekse bodem aangeplant. Daarna verspreidde de kappertjesplant zich gestaag over het gehele Middellandse Zeegebied. In warme omstandigheden ontwikkelt de kappertjesplant zich tot een lage struik die tot twee meter breed kan uitwaaieren. De prachtige witte bloemen met violette meeldraden zijn een sieraad voor elke tuin. Die bloemen ruiken licht aromatisch.

Het eerste deel van de wetenschappelijke naam, Capparis, is wat obscuur. Ik geloof dat het afstamt van het Griekse woord kapto (κάπτω), dat 'bijten' betekent en de doornen van diverse soorten binnen het geslacht beschrijft. Het tweede deel, spinosa, is Latijns en betekent ook al 'doorn' of 'stekel'. Hoewel de kappertjesplant dus behoorlijk stekelig moet zijn geweest, heeft men die doornen in moderne cultivars laten verdwijnen.

Niet alleen de bloemknoppen zijn gewild, maar ook de in ons land vrij onbekende vruchten, de kapperappeltjes, worden graag gegeten. De cornichon de câpres ofwel 'kapperaugurkjes' worden ook ingelegd in het zuur en hun smaak is behoorlijk intens. Het is een smaak die je moet leren waarderen.

In veel landen worden kappertjes en olijven in één adem genoemd omdat ze vaak samen in dezelfde gerechten worden toegepast. Griekse salades en Italiaanse pizza's zullen in hun thuislanden nauwelijks zonder beide ingrediënten worden bereid. Kappertjes horen ook in tomatensauzen thuis en zijn populair als smaakmaker in vele vlees- en visgerechten. Op Sicilië en het nabijgelegen Malta is caponata of kappunata een populair gerecht. Het is een stoofpotje met gebakken aubergine en selderij, gekruid met wijnazijn, kappertjes, chilipepers en knoflook in een zoetzure saus. Soortgelijke gerechten bestaan in Napels (cianfotta) en Genua (capponata).

Buiten het Middellandse Zeegebied worden kappertjes nauwelijks in nationale gerechten toegepast. Natuurlijk is de voortdurende trend in ons land om meer exotisch te eten ook in het voordeel van kappertjes.

Zijn kappertjes gezond? Uiteraard zitten er gezonde flavonoïden in en die werken als antioxidant. Maar omdat kappertjes maar spaarzaam in gerechten worden toegevoegd zijn de gezondheidsvoordelen ook beperkt. Ze zijn vooral lekker.