Moerasanemoon (of Viskruid)

De moerasanemoon (Houttuynia cordata) is een vaste plant die van juni tot augustus met witte bloemen bloeit. Het is een bodembedekker die echter sterk kan woekeren met diens ondergrondse uitlopers. Zowel de witte worteluitlopers als de bladeren hebben een opvallende vissige geur die door vele tuinliefhebbers als onaangenaam wordt ervaren. De Nederlandse benaming van moerasanemoon wijst er op dat het een plant is die het ook zeer goed doet aan de vijverrand in een natte bodem en zelfs in ondiep water.

De moerasanemoon groeit op vochtige beschaduwde plaatsen in diverse landen in Zuidoost-Azië en het ware het beste geweest dat de plant daar was gebleven, maar de commercie heeft het weer eens gewonnen. In Nederland is de moerasanemoon op vele plaatsen al een vervelende verwilderde plant aan het worden.

In diezelfde Zuidoost-Aziatische landen staat de moerasanemoon echter bekend als keukenkruid of bladgroente. Die vissige geur, die onze vaderlandse tuinliefhebbers zo tegenstaat, wordt door Chinezen, Vietnamezen, Thai, Koreanen en Indiërs juist gewaardeerd. Daar staat de moerasanemoon als bekend als – laten we het maar vertalen als – viskruid.

Het eerste deel van de wetenschappelijke naam, Houttuynia, vernoemt de Nederlandse arts en bioloog Maarten Houttuyn (1720-1798). Houttuyn richtte in Amsterdam een uitgeverij op waar zijn 37-delige levenswerk 'Natuurlijke Historie of uitvoerige Beschrijving der Dieren, Planten en Mineraalen, volgens het Samenstel van der Heer Linnaeus' in 1773 verscheen. Het tweede deel, cordata, is afkomstig uit het Latijn, waar cor 'hart' betekent en deze vervoeging betekent hier 'hartvormig' en verklaart de vorm van de bladeren.

Vooral in Vietnam wordt moerasanemoon toegepast als een kruidige garnering, zoiets als wij peterselie, basilicum of koriander zouden kunnen gebruiken. Natuurlijk past die ietwat vissige geur en smaak niet bij ieder gerecht, maar bij gebakken of gestoomde vis is het vrijwel onmisbaar. In noordoostelijk India wordt het blad gebruikt in salades, meegekookt met andere bladgroenten of in de beroemde viscurry's verwerkt. In de zuidwestelijke Chinese provincies Yunnan, Guinhou en Sichuan staan juist de wortels van de moerasanemoon op het menu. Ook de bladeren worden daar met plezier gegeten.

Verschillende wetenschappelijke onderzoeken lijken aan te tonen dat het eten van moerasanemoon ontstekingsremmende effecten kan hebben[1].

In vele andere landen waar men last heeft van exotische planten, die de inheemse soorten verdrijven, heeft men plannen opgevat om de bevolking te leren dat sommige invasieve soorten eetbaar zijn. De strijdkreet luidt daar: Eat the invaders! De moerasanemoon lijkt mij een perfecte kandidaat om in ons land mee te beginnen. Nu nog de recepten.

[1] Li et al: Anti-inflammatory functions of Houttuynia cordata Thunb. and its compounds: A perspective on its potential role in rheumatoid arthritis in Experimental and Therapuetic Medicine - 2015