Lijnzaad

Lijnzaad is het gerijpte en gedroogde zaad van de vlasplant (Linum usitatissimum). Er bestaan een tweetal variëteiten lijnzaad: bruin en geel. Ze hebben echter precies dezelfde voedingswaarden en een gelijke hoeveelheid meervoudig onverzadigde omega-3-vetzuren. De uitzondering op de regel is een type geel lijnzaad met de naam solin en handelsnaam Linola dat lage waarden aan omega-3-vetzuren bezit.

Honderd gram lijnzaad is in het bezit van ongeveer 534 calorieën, 41 gram vet, 28 gram vezels en 20 gram eiwitten. Verder is lijnzaad rijk aan enkele versies van vitamine B, zoals vitamine B1 of thiamine plus magnesium en fosfor.

Vlas is al meer dan 8000 jaar in cultuur en stamt vermoedelijk uit Centraal Azië. In Nederland werd het al door de allervroegste landbouwers geteeld en tot in het begin van de twintigste eeuw werd de vlasteelt in vele streken van ons land uitgeoefend. Vlas is een hoge, zeer slanke plant met lichtblauwe tot witte bloemen. Het is dus een zeer decoratieve plant die het goed doet in menige tuin. Vlas is echter niet inheems in Nederland, al groeien hier wel een tweetal familieleden: het geelhartje (Linum catharticum) en het dwergvlas (Radiola linoides).

Het eerste deel van de wetenschappelijke naam, Linum, is obscuur, maar is terug te herleiden tot het Griekse woord linon (λινον) dat 'linnen' betekent. Dat woord is op haar beurt weer verder terug te voeren tot het Akkadische woord kitû(m). Het tweede deel, usitatissimum, is van Latijnse herkomst en usitatis betekent zoiets als 'veel in gebruik'.

Lijnzaad wordt veel gebruikt om gerechten of maaltijden van meer voedingsvezels te voorzien. Veel mensen krijgen onvoldoende voedingsvezels binnen en die zijn, onder meer, nodig om de stoelgang te bevorderen. Mensen met dit soort problemen zouden eens een tijdje hun dag moeten beginnen met een bakje yoghurt met daardoor geroerd een eetlepel lijnzaad. Je begint de dag dan gezond en je ontlasting profiteert er ook nog eens van. Bovendien zorgt het op een natuurlijke manier voor gewichtsvermindering.

Een andere mogelijkheid is om lijnzaad aan brooddeeg toe te voegen om de hoeveelheid voedingsvezels daarin drastisch te verhogen, maar ook lijnzaad over salades gestrooid is een heerlijke knisperende en gezonde aanvulling op iedere salade.

Doe echter niet al te gek met het dagelijks gebruik van lijnzaad, want dit zaad bevat minieme hoeveelheden cyanogene stofjes (360-390 mgHCN/kg) die in het lichaam worden omgezet tot het giftige cyanide. Het lichaam is in staat deze zaken af te breken, maar toch wordt aangeraden per dag niet meer dan 45 gram lijnzaad te eten.