Dille

Dille (Anethum graveolens) behoort tot de schermbloemigen (Apiaceae). Hoewel venkel en kervel tot dezelfde grote familie behoren, is dille het enige en dus eenzame soort binnen het geslacht Anethum.

Het keukenkruid groeit tot een hoogte van maximaal 60 centimeter met slanke stengels en zachte, fijne bladeren. Hij bloeit met gele of witte bloemen in kleine schermen van tot een centimeter of tien in doorsnede. De langwerpige zaadjes zijn een halve centimeter lang. Het zijn de gedroogde vruchtjes die als specerij kunnen worden toegepast.

Het eerste deel van de wetenschappelijke naam, Anethum, is afgepikt van het Griekse woord aneton (ἄνητον), waar uiteindelijk ook de naam anijs uit is ontstaan. Het internet maakt zich er nogal gemakkelijk vanaf door te stellen dat er in de oudheid nogal wat verwarring heeft bestaan over dille en anijs (ze zijn trouwens familieleden), maar we kunnen hier eindelijk de oplossing duiden: het woord aneton (dille) is afgeleid van anetos, wat zoiets betekent als 'ontspannen', 'slap' of 'los'. Dat past precies bij de oorsprong van het woord 'dille' want dat stamt uit het oud-Noors. Dylle of dilla betekende 'kalmeren' of 'sussen'. Zowel anijs als dille zijn werkzaam tegen maagklachten en darmkrampen. Er was geen verwarring tussen dille en anijs omdat ze allebei voor hetzelfde doel gebruikt werden. Het tweede deel, graveolens, betekent 'sterk geurend' en is een combinatiewoord uit het Latijn: gravis ('sterk' of 'hevig') en olens ('riekend') van het werkwoord olere ('ruiken').

In ons land wint dille snel in populariteit. Met fijngesneden dille kunnen tal van visgerechten worden gekruid, vissauzen worden gekruid en krijgen sommige soepen hun laatste beetje kick. Het gedroogde dillezaad of soms zelfs de bloemen worden gebruikt voor het inleggen van komkommers en augurken. Ook kan er azijn mee worden gearomatiseerd.

In de oudheid werd dille gebruikt om wijnen te kruiden, wellicht als een oude manier om de houdbaarheid van de wijn te verhogen. Tegenwoordig wordt het in Griekenland gebruikt in salades, soepen, sauzen, visschotels en groentegerechten.

Zoals al werd gezegd, werd van dille al eeuwen geleden gedacht dat het kon helpen tegen maagklachten en darmkrampen. Modern wetenschappelijk onderzoek lijkt het gelijk van de vroegere gebruikers aan te tonen. Bij 'geprepareerde' muizen werd een maagzweer opgewekt en het bleek dat een extract van dillezaden behoorlijk positieve effecten op het maagslijmvlies van deze muizen had ('...have significant mucosal protective and antisecretory effects of the gastric mucosa in mice')[1].

Het kan in ieder geval geen kwaad om eens wat extra verse dille in je salade op te gaan nemen.

[1] Hosseinzadeh et al: Effects of Anethum graveolens L. seed extracts on experimental gastric irritation models in mice in BMC Pharmacology – 2001